Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Lideri Bendevi Palandöken, piyasada fiyat istikrarının sağlanabilmesi ve esnafın korunması için Perakende Maddesi’nde değişiklik yapılması davetinde bulunarak, “Haksız rekabet önlenerek piyasadaki aktör sayısının artması gerekiyor.” sözünü kullandı.
Palandöken, yazılı açıklamasında, esnafın büyük işletmelerle uğraşının sürdüğünü bildirdi.
Piyasada fiyat istikrarının sağlanabilmesi ve esnafın korunması için Perakende Maddesi’nde değişiklik yapılmasını isteyen Palandöken, “Haksız rekabet önlenerek piyasadaki aktör sayısının artması gerekiyor. Esnafımızla tüketicilerin korunması ve istihdamın farklı hale gelebilmesi için küçük işletmelerin desteklenmesi lazım.” değerlendirmesinde bulundu.
Palandöken, zincir marketlerde teknoloji, dokuma, ayakkabı, kozmetik, beyaz eşya, mobilya, halı, küçük konut aletleri, kırtasiye eserleri, hırdavat materyalleri üzere 70-80 meslek kümesinin faaliyet alanına giren eserlerin satıldığını, bunun da piyasada haksız rekabet ortamı oluşturduğunu belirterek, kelam konusu marketlerin yazın plaj eserleri, kışın kış lastiği, antifriz ve cam suyu, eğitim döneminde kırtasiye eserleri ve kurbanlığa kadar her şeyi sattıklarına dikkati çekti.
“Zincir marketlerin sattıkları eserlere sınırlama getirilmeli”
Bu marketlerin su, deterjan, yağ üzere eserlerde “fiyat birlikteliği” yaptığını argüman eden Palandöken, bunun da piyasada fiyatların artmasına sebep olduğunu vurguladı.
Palandöken, zincir marketlerin sattıkları eserlere sınırlama getirilmesinin koşul olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Zincir marketlerde cep telefonu, beyaz eşya, elektrikli konut aletleri üzere yüksek meblağlı ve garanti kapsamına alınması gereken eserlerin bile satışı var. Bu eserlerin bakımı, servisi olup olmadığı, yabancı menşeli olup olmadığı denetim edilmiyor. Çoğunlukla piyasada ilgi görmeyen ve düşük kaliteli eserler satılıyor. Bu eserler arızalandığında tüketiciler muhatap bulamadığı üzere garanti servisine ulaşamayan ya da ulaştığı halde istediği geri dönüşü alamayan çok sayıda tüketici var. Bu şekil durumlarda zincir marketler bahsin muhatabı olmadığı üzere sorunun tahlili noktasında da fonksiyonsuz kalıyor. Sattığı esere sahip çıkamayanlar o eseri satmamalı. Hem tüketicinin mağdur olmaması hem de piyasanın istikrarının korunması için Perakende Maddesi’nde yapılacak değişiklikle zincir marketler sadece besin eserlerini satabilmeli.”
Palandöken, küçük esnafın korunması için tedarik zincirini düzenleyen bir uygulamanın da hayata geçirilmesi gerektiğini söz ederek, tedarikçi firmaların, perakende satış yapan tüm işletmelere küçük büyük demeden birebir fiyattan satış yapmaları gerektiğini bildirdi.
Haksız rekabetin önlenmesi için zincir marketlere yönelik yasal zorunluluklar getirilmesini isteyen Palandöken, şu değerlendirmede bulundu:
“Zincir marketlerin açma kapama saatleri, şartlanma yerleri, nüfusa nazaran açılma oranları, haftada 1 gün tatil ve çalışanların da haklarının korunacağı bir düzenleme yapılmalı. Belli nüfusun altındaki ve belirtilen uzaklık aralığına uymayan yerlerde işletme açılmamalı. Yoksa piyasada fiyat istikrarı sağlanamaz. Birinde farklı başkasında farklı fiyat var. Yalnızca cazip olsun diye müşteri portföylerini genişletebilmek ismine kendi ortalarındaki paylaşımla vatandaş da mağdur oluyor. Yalnızca perakende dalındaki esnafı değil, sanayi dalındaki esnafı da etkiliyor.”