BBC Farsça

Salı gecesi, İran semaları İsrail’e yanlışsız atılan füzelerin ışıklarıyla parlarken, İranlılar çabucak reaksiyon göstermeye başladı. Dakikalar içinde ülke genelindeki toplumsal medya üstten geçen roketlerin titrek imajlarıyla doluydu. Gurur, endişe ve belirsizlik karışımı bir his vardı.

Füze akınları esasen ekonomik zorluklar, siyasi kaos ve toplumsal bölünmeyle uğraşan ülkede yeni bir tansiyon kaynağı oldu.

İran devlet televizyonu, sokaklarda bayraklar sallayıp “İsrail’e ölüm” sloganları atanların imgeleriyle, kutlama havasındaydı. Fakat toplumsal medyadaki hava biraz farklıydı.

Bazı beşerler, ulusal gurur, kaygılar ve daha büyük bir savaşın mümkün başlangıcı konusundaki gerginlikle dolu, ateşli tartışma sahneleri paylaştı. Kimi İranlılar “Bu sefer farklı hissettirdi” dedi. İran toplumundaki bölünmeyi açıkça gözler önüne seren bir geceydi.

Sevinç ve bıkkınlık

Rejimin destekçileri için füze saldırısı, gurur veren bir meydan okuma anıydı. Toplumsal medyada yayılan bir görüntüdeki bayan “Bravo Hamaney! Bravo İhtilal Muhafızları!” diye bağırıyordu. Ona nazaran İsrail’e füze saldıısı bir güç şovuydu ve İran’ı bölgesel gücünü geri alması istikametinde bir adımdı.

Ancak bu ulusal hisler, bir öfke dalgasıyla da karşılaştı.

Sosyal medyada paylaşılan bir görüntüdeki orta yaşlı bi adam “Lütfen halk ve İhtilal Muhafızları ortasında ayrım yapın. Ağır bir baskı altındayız” diyordu.

Bazı iranlılar, hücumun kendi çektikleri kasvetleri daha da büyütecek gereksiz bir provokasyon olduğu görüşünde. Bu misilleme saldırısının, yıllar süren ekonomik ambargonun günlük hayatlarındaki enflasyon ve çöken bir para ünitesi üzere zorlukları büyüteceğinden telaşlılar.

Bir başşehir Tahran sakini “Ülkemizi korumaktan diğer seçeneğimiz yok ancak sonuçlarına katlanan tekrar biz olacağız” dedi telaşla.

Saldırıdan sonraki saatlerde, İsrail’in ülke iktisadının kıymetli bir modülü olan petrol altyapısını amaç alabileceği dedikoduları çıktı. Yakıt düşüncesi yaşanabileceğinden korkanların, benzinliklerde sıra oluşturduğunu gösteren görüntüler ortaya çıktı.

Azalan diplomasi umutları

Füze saldırısı, diplomatik ilerleme için biraz umut olduğu bir devirde gerçekleşti. Mesud Pezekşiyan’ın cumhurbaşkanı seçilmesi, ölçülü etraflarda optimistlik yaratmıştı. Kimileri Pezekşiyan’ı bölgedeki tansiyonu giderecek potansiyel bir köprrü olarak görüyordu.

Ancak füze taarruzları diplomatik tahlil umutlarını kararttı. Bir BBC Farsça izleyicisi “Bu hücum diplomasiden uzağa ve çatışmaya gerçek atılmış bir adım” yorumunu yaptı.

Genç bir aksiyoncu de “Bizim üzerimizdeki baskıyı ağırlaştırmak için bir mazeret olarak kullanılmasından kaygılıyız” dedi ve “Kadın, Ömür, Özgürlük” protestolarının İran’daki toplumsal dokuyu büyük ölçüde değiştirdiğini savundu.

Birçok kişi, yeni bir çatışmanın ıslahat davetlerini gölgelemekle kalmayıp, hükümete iç muhalefeti daha da baskılama gücü vermesinden telaşlı.

‘This time it feels different’

Diğer çatışmaların bilakis, bu sefer İsrail’den potansiyel olarak güçlü bir misilleme geleceği endişeleri var. Birçok kişi, topyekun bir savaş çıkarsa, İsrail’in gelişmiş askeri kabiliyetlerinin daha evvel görülmemiş bir yıkım getireceğinden korkulu.

Sosyal medyadaki bi yorumcu “Kimse savaş istemiyor, yetkililer bile” dedi. Aslında ekonomik yaptırımlar ve iç muhalefele başa çıkmaya çalışan bir ülkede, savaş ihtimalinden korkuluyor.

‘Rejim değişimi’ mi, ‘ulusal savunma’ mı?

Gerilim büyürken, kimi beşerler rejim değişikliği davetinde bile bulundu.

Bir BBC Farsça izleyicisi “İran’ı kurtarmanın yolu savaş değil, mevcut rejimi devirmek” dedi ve Batı’ya İranlıların hükümete karşı uğraşlarında takviye daveti istedi.

Ancak birçok kişi, dış müdahale olmadan ve bu müdahalenin yaratacağı potansiyel kaostan kaçınmak için, ülkenin geleceğine ülkede karar verilmesinden yana.

İran’ın füze saldırısı, ülkedeki bölünmeleri derinleştirdi. Bir yanda hükümetin adınlarını ulusal gururla destekleyenler, öbür yanda da savaş, ekonomik çöküş ve içerideki ıslahat hareketlerinin bastırılmasından korkanlar.