JPMorgan Chase Lideri Daniel Pinto, bir ülkenin enflasyon konusunda denetimi kaybettiğinde hayatın nasıl olduğuna dair canlı anılara sahip olduğunu söyledi.
59 yaşındaki Pinto, çocukluğunu geçirdiği Arjantin’de enflasyonun çoklukla çok yüksek olduğunu, besin ve başka eserlerin fiyatlarının saatlik olarak arttığını söyledi. Bankanın zirvesindeki isim çalışanların maaşlarını ABD dolarına çevirmek için çabuk etmediği takdirde maaşlarını yüzde 20’sini kaybetme riski yaşadıklarını söyledi.
“Süpermarketler, eserlerini etiketlerini yenilemek için çalışanlardan oluşan bir orduya sahipti ve bu bazen günde 10-15 sefer yapılıyordu diyen Pinto, “Gün bittiğinde tüm etiketleri yine çıkarmaları ve sonraki gün baştan başlamaları gerekiyordu” halinde konuştu.
Gelir açısından dünyanın en büyük yatırım bankasını yöneten ve Wall Street’in deneyimli isimlerinden olan Pinto’nun tecrübeleri, piyasalar ve iktisat için kritik bir vakitte kıymetli sayılabilir.
Fed 2020’de hane halkı ve işletmeleri desteklemek için trilyonlarca doları hür bıraktıktan sonra, faizleri artırarak ve borç satın alma programlarını geri çekerek kırk yılın en yüksek düzeyini gören enflasyonla uğraşını sürdürüyor.
2020’de hane halkı ve işletmeleri desteklemek için trilyonlarca doları hür bıraktıktan sonra, Fed faizleri artırarak ve borç satın alma programlarını geri çekerek enflasyonla 40 yılın en yüksek düzeylerinde uğraş ediyor. Bu atılımlar bu yıl pay senetlerini ve tahvilleri çökertirken süratle bedel kazanan dolar öteki ülkelerin kendi enflasyonlarıyla uğraşını daha da karmaşık hale getiren global bir tesir yarattı.
Pinto, yakın tarihte verdiği bir röportajda, kalıcı enflasyonla yaşamanın “çok, çok stresli” olduğunu ve bilhassa düşük gelirli aileler için güç olduğunu söylemişti. Enflasyon, Arjantin’de 1975’ten 1991’e kadar yılda ortalama yüzde 300’den fazlaydı.
Fiyatlarda yumuşamaya dair görülen işaretler sonrası Fed’in faiz artışlarını yavaşlatması ve durdurması gerektiğini söyleyen sesler giderek artsa da Pinto bu biçimde düşünenler ortasında bulunmuyor.
“Fed çok agresif değil”
JPMorgan COO’su ve tek lideri olarak bir sonraki CEO olarak görülen isim, “İşte bu yüzden beşerler Fed çok şahin dediklerinde katılmıyorum. Benim görüşüm enflasyonu tekrar denetim altına almanın çok değerli olduğu tarafında. Şayet bu durum makul bir müddetliğine biraz daha derin bir resesyon manasına geliyorsa bu ödememiz gereken bir bedel” değerlendirmesinde bulundu.
Tecrübeli bankacıya nazaran Fed enflasyonun kök salmasına müsaade veremez. Gevşek para siyasetine erken yapılacak bir dönüş 70 ve 80’lerin kusurlarını tekrarlama riski taşıyor.
Bu nedenle Fed’in faiz oranlarında fazla agresif olma yanlışını yapmasının daha yüksek olduğunu düşünüyor.
Pinto faiz oranlarının muhtemelen yüzde 5 civarında tepe yapacağını ve işsizlikte artışın büyük ihtimalle enflasyonu frenleyeceğini söyledi. Fed faiz oranları şu anda yüzde 3-3,25 düzeyinde seyrediyor.
Tek soru yavaşlamanın ne kadar şiddetli olacağı
Pinto, ortalarında JPMorgan CEO’su Dimon ve Goldman Sachs CEO’su David Solomon’un da olduğu birtakım yöneticilerin yakın vakitte söylediği üzere Fed’in yaşadığı çıkmaz nedeniyle ABD’nin bir resesyonla karşı karşıya olduğunu söyledi. Bu hususta tek soru yavaşlamanın ne kadar şiddetli olacağı.
Uzmanlar bu yılki ekonomik durumun yakın tarihte yaşanan hiçbir şeye benzemediğini belirtiyor. Mal ve hizmetler için süratle yaşanan fiyat artışlarının yanı sıra, kurumsal getiriler nispeten
Bu yılki ekonomik durum, yakın tarihteki hiçbir şeye benzemiyor; Mal ve hizmetler için süratle artan fiyat artışlarının yanında, kurumsal yararlar nispeten güçlü olması yavaşlama işaretleri arayan yatırımcıların başını karıştırdı.
Ancak Pinto’ya nazaran kâr kestirimleri, önümüzdeki devri yansıtacak kadar düşmedi ve bu, piyasanın bir adım daha aşağı geleceğii manasına gelebilir. S&P 500 Cuma günü itibariyle bu yıl yüzde 21 düştü.
“Piyasalar şimdi tabanı görmedi”
Pinto önümüzdeki devirle ilgili, “Henüz piyasanın tabanını gördüğümüzü sanmıyorum. Gelecek yıla giren şirket çıkarlarını düşündüğünüzde, beklentiler hala çok yüksek olduğu söylenebilir; ortalarında S&P’nin de olduğu birçok pay senedi piyasası hala olması gerekenden yüksekte seyrediyor olabilir” tabirlerini kullandı.
JPMorgan COO’su piyasada dalgalı seyrin devam etmesini beklemesine karşın piyasaların beklediğinden daha yeterli işlediğini kaydetti. Geçtiğimiz hafta İngiltere Başbakanı’nın istifasına yol açan devlet tahvillerindeki çöküş haricinde piyasaların nizamlı olduğunu vurguladı.
Öte yandan Ukrayna savaşının tehlikeli bir yeni periyoda girmesi yahut Çin ile Tayvan üzerinden yaşanan tansiyonların global çapta genişlemesi üzere durumların mümkün bâtın tehlikelerin yanı sıra tedarik zincirlerindeki ilerlemeyi alt üst etmesi durumunda bu durum değişebilir. Piyasalar, 2008 krizi sonrası bankaların yaptığı ıslahatlar onları ticarete bağlı daha fazla sermaye tutmaya zorlayarak daha kırılgan hale geldi ve bu da piyasaların dalgalanma periyotlarında bozulma riskini artırdı.
“Önümüzdeki periyotta faizler son 10 yıldan daha yüksek olacak”
Pinto, merkez bankalarının enflasyonla başa çıkması durumunda bile, gelecekte faiz oranlarının son on buçuk yılda olduğundan daha yüksek olacağını söyledi. Dünya çapında düşük ve hatta negatif faşz oranları evvelki periyodun belirleyici özelliği olmuştu.
Düşük faiz oranlı devir, tasarruf sahiplerini cezalandırırken kredi çekenlere ve borç piyasalarını kullanmaya devam edebilecek daha riskli şirketlere yarar sağladı. Bununla birlikte ortalarında fintech firmalarının da olduğu özel şirketlerde yatırım dalgasın yol açtı ve teknoloji paylarının güçlenmesini sağladı.
“Reel oranlar önümüzdeki 20 yılda son 20 yılda olduğundan daha yüksek olmalı” diyen Pinto, “Aşırı değil ancak daha yüksek olmalı ve bu değerlemeden büyümeye kadar birçok şeyi etkiliyor” dedi.